Czynnik chłodzący jest niepozornym płynem roboczym, którego obecność jest jednak kluczowa dla pracy całego układu klimatyzacji. Tym samym jego brak potrafi spowodować spustoszenia w instalacji, a w konsekwencji wpływa również na pozostałe podzespoły samochodu. W związku z tym ważnym elementem serwisu stało się napełnianie klimatyzacji samochodowej.
Napełnianie klimatyzacji samochodowej – definicja czynnika
Krążący w układzie klimatyzacji samochodu tzw. czynnik chłodzący ma postać gazu. Jest substancją termodynamiczną, uczestniczącą w procesie wymiany ciepła. Jego działanie można porównać do krwi w ludzkim organizmie. W trakcie pracy, na skutek niskiego a następnie wysokiego ciśnienia oraz temperatury, zmienia swoje stany skupienia. W skraplaczu staje się przechłodzoną cieczą, po dotarciu do zaworu rozprężnego ma postać gazowo-płynną, a w parowniku ostatecznie staje się gazem, który odbiera ciepło z wnętrza pojazdu.
Od wielu lat czynnikiem chłodzącym był R134a. Ze względów ekologicznych stopniowo zastępuje go środek R1234yf (R134a jest gazem cieplarnianym), który nie zdobył zaufania wielu producentów samochodu.
Ważną kwestią jest zawartość w czynniku oleju, którego rolą jest smarowanie wszystkich elementów układu. Sam czynnik może jednak uszkadzać elementy z tworzywa sztucznego, dlatego bardzo ważne jest stosowanie odpowiednich uszczelnień i specjalnych narzędzi podczas serwisu układu (nie pozwalających na przedostanie się gazu do otoczenia).
Badania potwierdzają, że nawet ze sprawnych układów w ciągu roku ubywa ok. 10-15 proc. czynnika chłodzącego, który wydostaje się przez uszczelki i przewody klimatyzacji. Z tego powodu, jak pisaliśmy we wcześniejszym artykule, ważną rolę w serwisie klimatyzacji odgrywa usługa napełniania klimatyzacji samochodowej, zwana również nabijaniem klimatyzacji samochodowej.
Poziom czynnika a awarie klimatyzacji samochodowej
Ilość czynnika, jego stężenie wpływa przede wszystkim na klimatyzację samochodową.
Przykłady wpływu poziomu czynnika na klimatyzację:
- nadmiar oraz niedobór czynnika lub jego rozwodnienie prowadzi w wielu wypadkach do awarii kompresora, najdroższego elementu klimatyzacji. Nieprawidłowe stężenie czynnika może też powodować, że sprężarka się w ogóle nie uruchomi,
- niedobór czynnika oznacza również brak znajdujących się w nim środków smarnych, a więc konserwujących cały układ. Ich ubycie wraz z czynnikiem (lub oddzielenie się od czynnika chłodzącego w przypadku nieużywanej sprawia, że klimatyzacja pracuje „na sucho”.
Złą praktyką jest tzw. dobijanie klimatyzacji czyli uzupełnianie czynnikiem chłodzącym bez uprzedniego opróżnienia układu (nie ma możliwości sprawdzenia aktualnej ilości czynnika chłodzącego). Niesie to ze sobą ryzyko dobicia zbyt małej ilości czynnika i braku wydajności klimatyzacji. Zbytnie napełnienie klimatyzacji samochodowej z kolei powoduje wzrost ciśnienia i rozerwanie układu.
Jak wygląda napełnianie klimatyzacji samochodowej?
Napełniania klimatyzacji samochodowej nie jest czasochłonne. Warsztaty posiadają specjalne urządzenia (tzw. „kombajny”), które dokonują powierzchownej diagnostyki, w zależności od potrzeby uzupełniają poziom czynnika chłodzącego (po wcześniejszym opróżnieniu) lub opróżniają z niego układ, sprawdzają szczelność klimatyzacji i wykonują napełnianie klimatyzacji samochodowej od podstaw.
W przypadku, gdy po napełnieniu klimatyzacja nie chłodzi, winne może być zapowietrzenie układu lub nadmiar oleju w czynniku chłodzącym. Z kolei za problem w uruchomieniu klimatyzacji może odpowiadać wadliwy sterownik. Wówczas nie wystarczy napełnienie klimatyzacji samochodowej, a konieczne jest wsparcie elektromechanika.